We moeten het dringend over de opvoeding van onze meisjes hebben – Red jouw dochter van de loonkloof
We moeten het over de opvoeding van onze meisjes hebben. Hoewel ik het zeker niet zo ver wil brengen dat ik anderen ga vertellen hoe ze hun kinderen moeten opvoeden, permitteer ik me wel eventjes om uitspraken te doen over algemene patronen. Hoe we meisjes opvoeden, verschilt namelijk sterk met hoe we jongens opvoeden. En dat uit zich onder andere in de volgende krantenkoppen:
Vrouwen verdienen minder wegens afkeer van risico – De Standaard
Ik heb de originele paper van de studie doorgenomen, en er zijn natuurlijk veel factoren die verklaren waarom vrouwen nog steeds minder verdienen dan mannen. Een deelverklaring kan inderdaad de risico-aversie zijn van vrouwen. In de (experimentele) studie konden mannen en vrouwen kiezen tussen twee manieren om geld te verdienen met een taak. Met de ene manier verdienden ze minder, maar hadden ze wel zekerheid dat ze de taak konden blijven uitvoeren. Met de andere manier verdienen ze meer, maar was er onduidelijkheid over hoe lang ze die zouden kunnen uitvoeren. Het experiment was zo opgezet dat er met de risicovolle manier meer geld kon verdiend worden. Vrouwen waren meer geneigd om voor de manier te kiezen met weinig risico, en verdienden hierdoor gemiddeld minder dan de mannen in deze studie.
Hoewel er zeker een aantal kritieken te bedenken zijn op dit experiment (in de realiteit staat een risicovolle job niet altijd garant voor meer inkomsten op langere termijn), maakt dit experiment wel duidelijk dat de vrouwen in deze steekproef over het algemeen meer geneigd waren om voor zekerheid te kiezen. Als deze resultaten veralgemeend kunnen worden naar een grotere populatie, moeten we ons toch afvragen waarom vrouwen minder snel kiezen voor potentieel winstgevendere activiteiten als er een risico aan verbonden is.
Eigen schuld, dikke bult?
“Eigen schuld, dikke bult! Hadden ze maar meer risico moeten nemen!” Het is waarschijnlijk een gedachte die bij sommige mensen kan opkomen als ze de resultaten van de studie lezen. Maar dit is net zo onzinnig als zeggen: “Is het aandeel in de opvoeding van kinderen niet gelijk verdeeld? Eigen schuld, dikke bult! Hadden die vrouwen er maar niet voor moeten kiezen om de zorg op zich te nemen!”
Hoewel vrouwen zeker een individuele keuze kunnen maken op dit vlak, is het in de praktijk niet zo eenvoudig. Vrouwen worden nog steeds vanuit de maatschappij geïndoctrineerd dat kinderen opvoeden een vrouwentaak is. Niet alle vrouwen hebben de mogelijkheid of de middelen om hier actief over te reflecteren, en een werkelijk bewuste keuze te maken.
Zolang we als maatschappij, en als opvoeders meisjes aanpraten dat ‘zorgen’ een vrouwentaak is, kunnen we niet verwachten dat alle vrouwen op latere leeftijd plots inzien dat dit slechts een sociaal vormgegeven idee is, dat ze hier niet aan hoeven te conformeren, en dat ze prima een individuele keuze kunnen maken. Zo is het net met risico-aversie. Bepaalde gedragsrepertoires sluipen er al van erg jonge leeftijd in, en worden vormgegeven door de manier waarop we als opvoeders omgaan met meisjes.
Lees ook: verschil tussen topvrouwen en topmannen? Waarom dit een achterhaald idee is.
De opvoeding van meisjes: “voorzichtig zijn!”
De verschillen in opvoeding worden al zichtbaar op jonge leeftijd. Baby’s en peuters die zich in een bepaalde situatie zouden kunnen pijn doen of vuil maken worden al anders behandeld naargelang hun geslacht.
Louis versus Louise
“Haha, zie ons Louis zich zo schattig vuilmaken, zijn handjes zitten al onder de modder. Kom, we zullen dit eventjes afvegen.” Versus: “Louise, niet aankomen, straks worden je kleren vuil!”
En wat denk je van kinderen die op kamp vertrekken? “Veel plezier Louis! Amuseer je met je vrienden, en vergeet niet elke dag een verse onderbroek aan te trekken.” Versus: “Veel plezier Louise! Denk je er aan om altijd bij de groep te blijven op tweedaagse? En ik wil niet dat je met vreemden meelift! En wees je alsjeblieft voorzichtig?”
En wat als de tienerhormonen opspelen? Reageren we dan hetzelfde? “Zeg schat, onze Louis is wel populair bij de meisjes hé. Heb je al gehoord dat hij in de vakantie wil blijven slapen bij zijn liefje? Misschien kunnen we toch beter subtiel een pak condooms in zijn kamer leggen. Je weet maar nooit…” Versus: “Louise, ik weet dat je die jongen graag ziet, maar ik heb toch liever niet dat je deze vakantie al bij Matthew blijft slapen. Jongens op die leeftijd denken maar aan één iets, en ik wil dat je beseft dat seks niet zonder risico is. Stel je voor dat je ongepland zwanger wordt, of nog erger: een SOA krijgt? Denk alsjeblieft goed na voor je iets doms doet, want je hebt nog heel je leven om met die dingen bezig te zijn. Oké?”
Reële situaties
Deze voorbeelden zijn niet zomaar uit de lucht gegrepen. Onderzoek heeft al aangetoond dat volwassenen het gedrag van kinderen anders interpreteren, en er anders op reageren, afhankelijk van het geslacht van het kind. En wie zelf kind is geweest (tot nader order iedereen), of zelf kinderen heeft, zal misschien wel enkele van die situaties herkennen. We kunnen dus stellen dat risico-aversie van meisjes voor een groot deel kan teruggebracht worden naar de manier waarop kinderen en adolescenten worden opgevoed.
Lees ook: wat ligt er in mijn schoentje? Genderstereotypen in speelgoed
Wordt de loonkloof verholpen als meisjes minder risico-avers zijn?
Dat denk ik niet. Er zijn nog steeds een heel aantal structurele problemen. Naast het hierboven aangehaalde voorbeeld van het ongelijk verdelen van zorgtaken (waardoor vrouwen er vaker voor kiezen deeltijds te werken), bestaat er ook minder (financiële) appreciatie voor beroepssectoren waarin vrouwen doorgaans vaker tewerkgesteld zijn. Ik denk bijvoorbeeld aan het onderwijs en de zorgsector. En al zijn structurele problemen vaak aan elkaar gerelateerd (een vaste benoeming in het onderwijs staat bijvoorbeeld garant voor werkzekerheid, en omvat op deze manier minder risico), ben ik er toch van overtuigd dat het veranderen van één aspect niet plotseling alles zal omwentelen. Maar de bewustwording rond deze verschillende aspecten kan al een eerste stap zijn in het veranderen van bepaalde ongunstige factoren. Als we er ons bewust van zijn dat de manier waarop we meisjes opvoeden een invloed heeft op hoe zij omgaan met risico, en dat dit gevolgen kan hebben op hoe zij een loopbaan kiezen, staan we al een stap verder.
Lees ook: waarom het oké is om geen lief meisje te zijn
Wat denk jij over de opvoeding van meisjes? Merk jij een verschil in hoe je omgaat met risico in de opvoeding tussen jongens en meisjes? Of merk je die verschillen soms bij anderen op? Ik ben benieuwd naar jullie reacties! Wil je meehelpen aan de bewustwording rond dit thema? Deel dit artikel dan gerust op sociale media.
Photo by London Scout on Unsplash
Goed artikel! Helemaal mee eens. Vooral dat Louis versus Louise is wel echt correct.
Helemaal mee eens, er moet minder verschil zijn. Gelukkig is dit wel beter dan eerst (toch?), maar we blijven strijden!
Helemaal mee eens mag echt verandering in komen.
Ik vind het te belachelijk dat dit de situatie is met het salaris van vrouwen
Ik vind het onzin dat er zulke verschillen in zitten. Het salaris mag zeker gelijk komen !
Ik denk dat vrouwen ook niet in bepaalde posities komen omdat ze graag parttime werken. En risicovermijdend gedrag zie je denk ik ook wel bij mannen.
Helemaal mee eens dat we recht hebben op een gelijk salaris tijd dat daar eens verandering in gaat komen. Go Girls