Productief uitstellen: waarom je uitstelgedrag geen probleem hoeft te zijn
Bij uitstelgedrag denk je automatisch aan inefficiënt gedrag. Je loopt een hele week rond te lummelen, voert allerlei kleine overbodige taakjes uit om toch maar niet aan die ene grote taak te moeten beginnen, en je vervloekt jezelf uiteindelijk vlak voor de deadline. Vervolgens ga je als een bezetene, ergens zwevend tussen wanhoop en doodsangst aan de slag. De uren vliegen voorbij, de thee wordt koud, en voor je het goed en wel beseft komt de zon alweer op. Het ochtendgloren doet een wonderlijke rust neerdalen over je werkplaats, en de dauwdruppels lijken extra te glinsteren bij het besef dat je in de afrondingsfase van de taak beland bent. De taak is af, de deadline is gehaald.
Lees ook: 20 quotes om je productiviteit nu te boosten
Uitstelgedrag afleren? Hoeft niet per se
Een hele week de tijd hebben om op het laatste nippertje pas in actie te schieten? Dit uitstelgedrag is toch enorm onproductief zou je denken. Het scenario hierboven is inderdaad niet ideaal, maar toch kan je uitstelgedrag in je eigen voordeel doen uitdraaien. Dit klinkt misschien vreemd, want overal krijg je het advies om op tijd te beginnen aan een taak, voldoende ruimte te voorzien om de taak tot een goed einde te brengen, en wat marge in te bouwen voor als je onverhoopt toch niet toekomt met de voorziene tijd. Laat je niks wijsmaken. Uitstellen is juist zeer productief! Geloof je me niet? Laat me twee scenario’s voorstellen:
Uitstelgedrag – Scenario 1
Je verwacht bezoek, en hebt nog een half uur de tijd om het huis op orde te krijgen. In dat half uur is je woonkamer gestofzuigd, de keuken opgeruimd, het toilet gekuist, en de tafel gezellig gedekt. Neem je jezelf voor om in het weekend eens je huis op orde te zetten? Dan zal het gegarandeerd een weekend in beslag nemen.
Uitstelgedrag – Scenario 2
Tijdens mijn studies was mijn examenrooster telkens op miraculeuze wijze zo opgesteld dat de beschikbare tijd tussen de examens net voldoende was om dat vak te studeren. Had ik een week de tijd? Dan kwam dit telkens zo uit dat ik de laatste dag klaar was met herhalen. Bij drie dagen tijd was het vak gestudeerd in drie dagen, en zelfs bij de vakken waar er maar één dag herhalingstijd voorzien was, kwam dit perfect uit. Soms was het zelfs zo strak getimed dat ik precies het uur voor het examen klaar was met leren.
Gebruik uitstelgedrag in je eigen voordeel
Wonderbaarlijke toevalligheden? Uiteraard niet. Een taak neemt precies zoveel tijd in beslag als de tijd die ervoor beschikbaar is gesteld. Hoe meer tijd je voor een taak voorziet, hoe meer tijd die taak zal innemen. Je hecht dan teveel belang aan details, vult de tijd met onbelangrijke extra zaken, en raakt sneller afgeleid.
Laatst ging ik naar de bioscoop en zag ik de film ‘Fantastic Beasts’. Wie hem ook gezien heeft herinnert zich vast de ‘Occamy’, een slangachtige draak die zich vormt naar de beschikbare ruimte. Zit hij in een grote zaal, dan wordt hij gigantisch. Maar hij past evengoed in een theepot als dit alle ruimte is die hij heeft. Net zoals de Occamy, groeit en krimpt de nodige tijd naargelang de ruimte die voor de taak beschikbaar is.
Geef je taken vanaf nu een theepot om zich in te nestelen. Zorg ervoor dat je niet veel tijd voorziet voor een taak, zodat de taak wel in die beperkte tijd af moet zijn. Als je in de verleiding komt om meer tijd uit te trekken voor een taak dan strikt noodzakelijk, bedenk dan dat de kwaliteit van het eindresultaat net hetzelfde zal zijn.
Verschillende taken voer ik tegenwoordig opzettelijk laat uit, zodat ik er niet meer tijd dan nodig aan besteed. De tijd die ik hiermee uitspaar kan ik heel goed voor andere zaken gebruiken. En waar ik vroeger vaak worstelde met een schuldgevoel omdat ik de taak voor me uit schoof, krijg ik nu ruimte in mijn leven en in mijn hoofd omdat het net de bedoeling is dat ik de taak op een welbepaald later tijdstip uitvoer. Zo spaar je meteen ook tijd uit die je niet meer besteedt aan schuldgevoelens en piekergedachten. Ik geef jullie graag nog een aantal productieve uitsteltips mee.
Productieve uitsteltips
- Plan de taak daadwerkelijk voor een deadline. Als je jezelf een dag de tijd geeft om een taak uit te voeren, maar de deadline is pas vier dagen later, dan zal je er alsnog vijf dagen aan besteden.
- Ideale taken om uit te stellen zijn routinetaken. Dit zijn de typische zaken waar je tegenop ziet, en waar je dus minder gepassioneerd aan werkt. Bij deze taken lijken andere dingen duizend keer interessanter, waardoor je vaak afgeleid bent en je tijd vult met andere zaken.
- Als je geen idee hebt hoeveel tijd een belangrijke taak in beslag zal nemen, dan kan je in eerste instantie wel voldoende tijd voorzien. De tweede keer dat je deze taak (of een gelijkaardige taak) uitvoert, kan je veel beter inschatten wat je te wachten staat. Laat het uitstellen beginnen!
- Als je ondanks al je productieve uitstelvaardigheden toch in tijdsnood komt, bedenk dan dat dit niet het ergste is wat je kan overkomen. Focus je dan alleen op het allernoodzakelijkste. Je zal zien dat je wonder boven wonder toch de klus geklaard krijgt.
- Misschien wel de belangrijkste tip: profiteer van je vrijgekomen tijd! Je kan iets ontspannend doen, je storten op een persoonlijk doel, of iets anders aanpakken. Het heeft geen zin om met een schuldgevoel de deadline af te wachten. Je hebt dit zelf zo ingepland, jij bent de baas over je eigen tijd.
Lees ook: de productiviteit van de onproductiviteit: rusten loont!
Bron afbeelding: Pixabay