Hoe machteloos zijn we tegenover een oorlog?

Dit is een carrièreblog met een feministische insteek. Dit is een blog om andere vrouwen te motiveren, een blog om maatschappelijke issues rond werk en gelijkwaardigheid te kunnen aankaarten op mijn manier. En het is ook een blog om wat verstrooiing te vinden, om luchtige dingen te kunnen schrijven. Toch is dit de tweede keer in korte tijd dat het helemaal over iets anders gaat: oorlog.

In april 2022 schreef ik een artikel over de oorlog in Oekraïne en hoe ik die beelden niet uit mijn hoofd kon zetten. Hoe mijn dagelijkse bezigheden banaal leken ten overstaan van zoveel leed.

Opnieuw vind ik mezelf in deze toestand. Deze keer door de vreselijke berichten uit het Midden-Oosten. Door de oorlog die sinds 7 oktober opnieuw in volle hevigheid woedt na de aanval en moordpartijen op Israëlische mensen, en de complete escalatie en het vermoorden van onnoemelijk veel Palestijnse burgers, onder wie zoveel kinderen. Zoveel kinderen. Het gevoel van verdriet en kwaadheid, machteloze droefheid om de onschuldige levens die verwoest worden in deze vreselijke oorlog. Ik kan het niet uit mijn hoofd zetten. Kinderen die slachtoffer zijn van een gruwelijk conflict. Ik kijk in de grote bruine ogen van mijn zoon. Kan me niet voorstellen dat mensen kinderlevens als ‘jammerlijk nevenresultaat’ van een oorlog beschouwen. Noch als bewust doelwit om strijd op het scherpst van de snede te voeren, noch als verlies binnen een ruimer aanvalsplan.

Er zal nooit een wereld zonder leed zijn, daarvoor zijn er teveel individuele drama’s en noodlottige omstandigheden. Maar het is toch alstublieft wel mogelijk om mensen die volstrekt machteloos staan tegenover de situatie waarin ze zich bevinden te beschermen? In alle omstandigheden kan mijn hoofd er niet bij dat we kinderen laten sterven. Geen volwassenen, maar zeker geen kinderen.

En tegelijk voel ik me vreselijk machteloos en schuldig. Machteloos omdat er niks is waarmee een individu de situatie op dit moment fundamenteel kan veranderen. Er zijn betogingen, er zijn berichten op sociale media, er zijn petities. De mensen die echte macht hebben weten dit. Maar lijkt het iets uit te maken? Niks doen is natuurlijk helemaal opgeven, we moeten als maatschappij toch een statement maken. Maar ik voel me ook schuldig. Want welk statement is ‘genoeg’ doen? Is een post delen op Instagram genoeg om iets anders te doen dan voor een paar minuten je geweten te sussen? Ik heb een gift gedaan aan het Rode Kruis, maar is dit genoeg? Niks lijkt genoeg, en niks zal het zijn.

En toch is dit wat we naar mijn gevoel kunnen doen vanuit onze veilige huizen. Niet onverschillig zijn. Geweld niet proberen goed te praten, in gelijk welke richting. Hoe hard het me ook raakt, ik probeer mezelf niet af te schermen van het nieuws. Dit is een strategie die vaak geadviseerd wordt, vanuit een terechte bekommernis om psychisch welzijn. Maar dit voelt op dit moment te geprivilegieerd aan. Let wel, ik ga geen gruwelijke beelden opzoeken, en ik ga ook niet elk uur van de dag nieuws zitten refreshen. Ik ben zwanger, en de baby die in mij groeit voelt mee. Maar nieuwssites niet meer openen? Neen, dat kan ik niet over mijn hart verkrijgen. Ik vraag me af hoe anderen hiermee omgaan.

Soms lijkt het alsof het belangrijkste wat ik als individu kan doen het verspreiden van liefde is. Dit klinkt heel wollig, maar het is volgens mij de belangrijkste taak die je als mens kunt doen. Ik zorg dat mijn zoontje doordrongen is van het gevoel dat hij geliefd is. Ik voed geweldloos op, ik heel intergenerationele kwetsuren. In de hoop de wereld (weliswaar binnen mijn invloedssfeer) een beetje mooier achter te laten.

Hulporganisaties steunen, praten, de dialoog openhouden, op een liefdevolle manier een nieuwe generatie grootbrengen,… Dit lijken me de dingen die ik kan doen. En ik blijf wensen dat alle mensen, in het bijzonder de kinderen in oorlogsgebied, de nodige bescherming en liefde krijgen.

Wil je ook graag een financiële bijdrage aan het Rode Kruis doen? Dan kan je hier een gift doen om mensen te helpen die slachtoffer zijn van oorlogsgeweld.

Guernica van Picasso.
Creative Common Licentie (Flickr)