Negatieve feedback krijgen: hoe weet je of dit terecht is?

28 nov 2016

Omgaan met negatieve feedback is geen makkelijke opdracht. De eerste reflex is vaak om jezelf te verdedigen, of aan te tonen waarom de gever van de feedback ongelijk heeft. Om goed te kunnen functioneren op professioneel en privé-vlak is het belangrijk om op een adaptieve manier om te gaan met een negatieve boodschap over je werk of over jezelf. In het merendeel van de gevallen is deze feedback namelijk bedoeld om je vooruit te helpen. Het geeft je de mogelijkheid om iets te verbeteren, je te attenderen op mogelijke gevaren, of het kan je bewust maken van de impact die je hebt op anderen.

Vaak is deze negatieve feedback op zodanige wijze geformuleerd dat het helemaal niet negatief overkomt. “Je artikel is wat slordig opgebouwd en kan de lezer verwarren. Zou je dit stuk niet meer naar boven plaatsen, en tussentitels toevoegen?” is hier een voorbeeld van. Ik ken persoonlijk heel wat mensen die de kunst van negatieve feedback geven goed onder de knie hebben. De manier waarop feedback gegeven wordt doet heel veel. Maar zelfs als het op een minder vriendelijke wijze geformuleerd wordt, is het vaak toch goed bedoeld. “Je bent een gevaar op de weg! Idioot, zorg dat je fietslichten werken voor er een ongeluk gebeurt!” Niet vriendelijk, maar de persoon is wel bezorgd om je veiligheid en wil je behoeden voor gevaar.

Lees ook: verbeter je resultaten met deze briljante mindset

Ik ben van mening dat het heel belangrijk is om goed te luisteren naar negatieve feedback om jezelf te kunnen blijven ontwikkelen als professional of als persoon. Toch is niet alle negatieve feedback even leerzaam. Het komt af en toe voor dat de gever van negatieve feedback niet jouw belang in het achterhoofd heeft. Deze feedback kan je dan maar beter negeren. Maar het negeren van negatieve feedback houdt een groot gevaar in! Het kan namelijk zijn dat je een blinde vlek hebt. Je denkt dat je jezelf hebt beschermd tegen onnodige negativiteit, maar eigenlijk heb je een grote leerkans gemist. Hoe doe je dat dan, het onderscheid maken tussen leerrijke kritiek en onnodige negativiteit? Belangrijk is om de boodschap goed te analyseren. Wat zijn de drie kenmerken van beide vormen kritiek?

Leerrijke kritiek

De gever van de kritiek wil dat je beter wordt in iets. Ongeacht of de boodschap lief of minder vriendelijk wordt gegeven, het eigenlijke doel is om jouw vaardigheden te verbeteren. Het geeft aan waarop je moet letten in het vervolg.
Voorbeeld: “Je foto is slecht belicht.”
Deze kritiek zorgt ervoor dat je in de toekomst beter zal letten op de belichting van je foto.

De kritiek is vaak specifiek. Het zal je niet als persoon in je geheel afbreken, maar focust zich op een specifieke eigenschap of een gedrag.
Voorbeeld: “Wat vervelend dat je me nooit laat uitspreken. Mag ik mijn zin afmaken, ja?”
Ook al is deze kritiek niet op een opbouwende manier geformuleerd, het breekt je volledige persoon niet af. In de toekomst kan je eraan denken om in een discussie de andere partij ook de kans te geven zijn zegje te doen.

De gever van de kritiek denkt aan jouw belang of welzijn.
Voorbeeld: “Je bent veel te veel met je werk bezig. Doe het toch eens wat rustiger aan, straks krijg je een burn-out.”
Zelfs al is de kritiek onterecht, dan nog wordt hij met de beste bedoelingen gegeven. Stel jezelf eerlijk de vraag of de kritiek misschien toch een kern van waarheid bevat.

Onnodige negativiteit

De gever van de kritiek wil je niet helpen verbeteren, maar je net ontmoedigen.
Voorbeeld: “Een eigen zaak starten? Dat lukt je nooit!”
Laat je niet zomaar ontmoedigen door iemand. Veel succesvolle projecten werden in het begin met scepsis onthaald. Soms wil je ook iets doen omdat het leuk is, en niet omdat je er in wilt excelleren. Een activiteit mag ook zomaar leuk zijn, en je hoeft echt niet in alles de beste te zijn.

De kritiek kan globaal geformuleerd zijn.
Voorbeeld: “Wat ben je toch een onhebbelijk persoon!”
Ik ben nog nooit iemand tegengekomen die in zijn geheel onhebbelijk is. Mocht het voorkomen dat je dergelijke kritiek krijgt, zorg dan dat je weet over welk deelgedrag het gaat. Als dat niet duidelijk is kan je het nog steeds vragen: “Wat stoort je dan precies aan mij?” Wie weet kan je dit nog ombuigen naar leerrijke kritiek.

De kritiekgever denkt vooral aan zijn of haar eigen belang.
Voorbeeld: “Ik vind het echt geen goed idee dat jij deze klant begeleidt. Je bent nog zo jong. Laat mij dit maar overnemen, je hebt lang niet de ervaring die ik heb.
Het is niet omdat de kritiekgever iets niet leuk vindt, dat je het daarom niet moet doen. Je kan onmogelijk iedereen tevreden houden. Laat je niet zomaar van de wijs brengen door negatieve stemmen. Als je echt overtuigd bent, ga ervoor.

Soms is het moeilijk om de twee vormen van mekaar te onderscheiden. Het ene kan namelijk als het andere vermomd zijn. Het is steeds goed om met open geest te reflecteren over jezelf als professional of als persoon. Is de kritiek terecht? Mooi, hier heb je een leerkans! Ben je niet gelukkig met de kritiek, maar besef je diep vanbinnen dat de ander een punt heeft? Probeer dan toch aan jezelf te werken. Als de kritiek op een onaangename manier werd gegeven en je moet nog samenwerken of samenleven met de persoon in kwestie, dan kan je steeds vragen om kritiek op een andere manier te geven. Is het de ander duidelijk alleen maar te doen om jou naar beneden te halen? Transformeer jezelf dan in een metaforische eend, en laat het allemaal van je af glijden.

Heb jij al eens (on)terechte negatieve feedback gekregen? En wat heb je ermee gedaan?

Bron afbeelding: Pixabay